Wat is de kans op een verkeersongeval?
Verkeersongevallen zijn helaas een dagelijkse realiteit op de Nederlandse wegen. Jaarlijks gebeuren er duizenden incidenten, met vaak tragische gevolgen zoals gewonden en honderden dodelijke slachtoffers. Van de gevaarlijkste wegen en provincies tot de risicovolste vervoerswijzen, in dit onderzoek kijken we grondig naar de verschillende factoren die bijdragen aan verkeersongevallen. We beantwoorden de vraag: hoe groot is de kans dat je betrokken raakt bij een verkeersongeval?
Aantallen per jaar
Tussen 2022 en 2024 bleef het totaal aantal verkeersongevallen in Nederland redelijk gelijk. In 2022 werden 99.436 ongevallen geregistreerd, gevolgd door 97.293 in 2023. In 2024 steeg het aantal licht naar 98.128. Hoewel er sprake is van kleine schommelingen per jaar, liggen de aantallen dicht bij elkaar.
Het aantal ongevallen met alleen materiële schade is tot en met 2022 fors gestegen, maar in 2023 en 2024 nam dit juist weer af. In 2022 werden 76.323 incidenten geregistreerd, maar in 2024 waren dat er 72.741.
Toch schuilt er ook een mindere trend in de cijfers, het aantal ongevallen met gewonden blijft elk jaar toenemen. In de jaren van de coronapandemie zagen we nog lagere cijfers, met 16.540 gewonden in 2020 en 17.683 in 2021. Maar na de lockdowns en de periode van thuiswerken, is het aantal gewonden in het verkeer weer fors opgelopen. In 2022 waren dit er namelijk 22.496, terwijl dit in 2024 een aantal van 24.848 ongevallen met minstens één gewonde was.
Er is wel een lichte daling in het aantal dodelijke slachtoffers. 2022 was een rampjaar met 745 dodelijke slachtoffers, in 2023 daalde het aantal naar 684. Dit is een daling van 8% vergeleken met het dieptepunt in 2022, maar de cijfers blijven reden tot bezorgdheid.
Met welk vervoermiddel gebeuren de meeste ongevallen?
In de afgelopen jaren zijn er duidelijke verschuivingen zichtbaar in het aantal verkeersdoden per vervoermiddel. De meest in het oog springende groep zijn nog altijd de fietsers, in 2023 kwamen 270 mensen om het leven op de fiets. In 2024 daalde dit aantal naar 246, maar het blijft de gevaarlijkste vervoerswijze. Onder voetgangers is ook een dalende lijn te zien. In 2023 vielen 71 dodelijke slachtoffers, in 2024 daalde dit naar 59 wat enigszins positief is.
Bij inzittenden van personenauto’s waren er 194 verkeersdoden in 2023, maar dit aantal steeg in 2024 aanzienlijk naar 220. Hoewel auto’s vaak als relatief veilig worden beschouwd, laat deze stijging zien dat de risico’s groter worden. Ook de motorfiets als vervoermiddel is gevaarlijker geworden, met 56 dodelijke slachtoffers in 2024. In 2023 was dit aantal nog 46. Tot slot valt op dat er steeds meer verkeersslachtoffers zijn onder gebruikers van gemotoriseerde invalidenvoertuigen. In 2023 kwamen 53 mensen in deze categorie om het leven, in 2024 is dat opgelopen naar 57.
Op welke dagen gebeuren de meeste ongelukken?
Uit cijfers van de afgelopen vijf jaar blijkt dat de meeste verkeersongevallen in Nederland plaatsvinden op vrijdagen, met in totaal 79.662 geregistreerde incidenten. Een combinatie van werkverkeer en het weekend tegemoet zien. De vrijdagavond is met afstand het gevaarlijkste moment om op de weg te zijn met in totaal 19.137 incidenten de afgelopen vijf jaar. Ook de donderdagen (74.746) en dinsdagen (72.679) scoren hoog, omdat dit ook de populairste werkdagen zijn om naar kantoor te gaan (Rijkswaterstaat). Opvallend genoeg vinden er in het weekend aanzienlijk minder ongevallen plaats, met 64.528 op zaterdag en slechts 49.603 op zondag. Maandag scoort met 67.787 ongelukken relatief laag in vergelijking met de overige werkdagen.
Welke dagdelen zijn gevaarlijk?
Wanneer we kijken naar het aantal verkeersongevallen per dagdeel in de afgelopen vijf jaar, springt de avondperiode eruit als het risicovolste moment op de weg. Met 106.676 geregistreerde ongevallen gebeuren er in de avond aanzienlijk meer incidenten dan tijdens andere delen van de dag. Ook de avondspits is een duidelijk piekmoment, met 85.940 ongevallen. Overdag zijn dit er minder, met in de middag 78.706 geregistreerde ongelukken. De ochtendspits is qua ongelukken opvallend rustig, met in totaal 45.802 ongelukken de afgelopen vijf jaar. De nacht blijkt met 39.854 ongevallen het rustigste moment te zijn, al blijft ook dit dagdeel niet zonder risico. In de nacht van vrijdag op zaterdag (1.912) en in de nacht van zaterdag op zondag (2.218) gebeuren namelijk verreweg de meeste ongelukken met gewonden en doden. Dit is meer dan het dubbele vergeleken met andere nachten.
Leeftijdsverschillen
In 2024 blijkt opnieuw dat ouderen in het verkeer een fragiele groep is. Het hoogste aantal dodelijke verkeersslachtoffers werd geregistreerd in de groep van 80 jaar en ouder, met 159 slachtoffers. Ook in de leeftijdsgroep 70-80 jaar vielen veel doden: 115 in totaal. Daarmee zijn ouderen veruit het meest kwetsbaar in het verkeer; 40% van de dodelijke slachtoffers zijn senioren van 70 jaar of ouder. Opvallend is dat ook jongvolwassenen relatief vaak betrokken zijn bij dodelijke ongevallen: in de leeftijdsklasse 20-30 jaar kwamen 95 mensen om het leven.
Verder zien we dat de cijfers geleidelijk afnemen bij middelbare volwassenen, van 79 slachtoffers bij 60-70-jarigen tot 43 slachtoffers bij 40-50-jarigen. Bij kinderen en tieners (0-15 jaar) vielen 18 verkeersdoden. Deze cijfers laten zien dat zowel ouderen als jonge volwassenen extra aandacht nodig hebben binnen de verkeersveiligheid.
Gevaarlijkste wegen
Op welke wegen gebeuren de meeste verkeersongevallen? Vooral op N-wegen en snelwegen gebeuren veel verkeersongevallen. Ruim 22% van de verkeersdoden in 2023, was het gevolg van een verkeersongeval op N-wegen. Dit zijn wegen die belangrijke dorpen en steden met elkaar verbinden. Uit onderzoek is er een top 5 van de gevaarlijkste N-wegen opgesteld. (Onderzocht door Sweco in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat)
Naast N-wegen zijn snelwegen ook de plaats als het om verkeersongevallen gaat. Ondanks dat snelwegen over het algemeen veiliger worden beschouwd door de hogere snelheden en het ontbreken van kruisend verkeer, gebeuren hier ook veel ongevallen. Tussen 2016 en 2018 bleek uit een onderzoek dat 60% van de ongevallen op snelwegen zich binnen een straal van één kilometer van een op- of afrit afspeelde. Dit laat zien dat snelwegen vooral gevaarlijk zijn op plekken waar verschillende onverwachte manoeuvres plaatsvinden.
Steden en provincies
In Zuid-Holland gebeuren de meeste ongelukken. Wanneer we kijken naar de afgelopen vijf jaar zijn er daar 38.406 ongelukken geregistreerd met minimaal een gewonde. De nummer 2, Noord-Holland, staat daar ver vanaf met 20.899 ongevallen. Noord-Brabant staat op plek 3 met 12.608 gewonden in het verkeer. Opmerkelijk is dat er in Noord-Brabant verreweg de meeste dodelijke ongelukken voorkomen, met 549 slachtoffers in het verkeer laten ze Gelderland (418) en Zuid-Holland (411) ver achter zich.
Waar is het het veiligst om de weg op te gaan? In Flevoland gebeuren de minste ongelukken met gewonden tot gevolg, namelijk 1.669. Zeeland komt op plek 2 met 2.629 ongevallen. In Drenthe en Friesland kun je ook nog redelijk veilig de weg op met 3.073 en 3.288 ongevallen met minimaal een gewonde. Deze vier provincies beslaan slechts 9% van alle ongelukken met minimaal een gewonde in Nederland.
Onderzoeksverantwoording
Dit onderzoek is uitgevoerd aan de hand van het raadplegen van verschillende bronnen. Data afkomstig van Centraal Bureau voor de Statistiek, STAR-verkeersongevallen en Rijkswaterstaat zijn gebruikt voor de resultaten van dit onderzoek. Hierin zijn de cijfers van de afgelopen 5 jaar gebruikt
