Het waterbedeffect: Ksa bewijst groei illegale gokmarkt door eigen beleid

by Maikel Slomp, 14. Oktober 2025

De nieuwste monitoringsrapportage van de Kansspelautoriteit is geen succesverhaal, maar een bekentenis van falend beleid. De conclusie is onontkoombaar: doorgeschoten regelzucht duwt Nederlandse spelers met harde hand weg van de legale markt, rechtstreeks de groeiende illegaliteit in. De missie is mislukt.

Het waterbedeffect in harde cijfers

De cijfers van monitoringsrapportage najaar 2025 liegen niet. In het eerste halfjaar van 2025 kromp het brutospelresultaat (BSR) van de legale markt met een forse 14 procent tot €600 miljoen. Waar is dat geld gebleven? Het antwoord is even simpel als schokkend: het stroomde rechtstreeks naar de illegale markt, die in dezelfde periode groeide naar een recordomvang van €617 miljoen. Voor het eerst is de illegale markt in Nederland groter dan de legale.

Dit is geen toeval. Het is het directe, voorspelbare gevolg van de ‘Beleidsregel verantwoord spelen’ en de ‘Regeling speellimieten’ die op 1 oktober 2024 werden ingevoerd. Deze maatregelen, met de verstikkende nettostortingsgrens als speerpunt, hebben het legale aanbod voor een aanzienlijke groep spelers simpelweg onaantrekkelijk gemaakt.

Het meest vernietigende bewijs hiervoor is de verschuiving bij de grotere spelers. Vóór de invoering van de nieuwe regels was maar liefst 73% van de omzet van legale aanbieders kwam van accounts met een maandelijks Bruto Spelresultaat (BSR) van meer dan €1000. Nu is dat aandeel ingestort naar slechts 18%.

De Ksa ziet dit misschien als een overwinning op risicovol spelgedrag, maar in werkelijkheid is het een administratieve verdwijntruc. Deze spelers zijn niet gestopt met gokken; ze zijn gestopt met legaal gokken.

Het rapport toont zelfs de eerste stap van dit ontwijkgedrag. Het gemiddeld aantal aanbieders dat een speler bezoekt, is gestegen van 2,8 naar 2,9. Spelers shoppen dus rond bij meerdere legale sites om hun budget te spreiden en onder de radar van individuele limieten te blijven. Het is de laatste strohalm voordat ze de overstap maken naar de grenzeloze illegaliteit, waar niemand ze lastigvalt.

De Pyrrusoverwinning van de zorgplicht

De Ksa boekt hiermee een klassieke Pyrrusoverwinning: een zege die zo kostbaar is dat ze neerkomt op een nederlaag. Men wint de strijd op papier, met lagere verliescijfers in een krimpende, legale groep. Maar men verliest de oorlog om de veiligheid van de Nederlandse speler, het kerndoel van de Wet Kansspelen op afstand.

De ironie is pijnlijk. We hebben een heel bouwwerk opgetuigd om spelers te beschermen, maar jagen daarmee juist de kwetsbaarste groep weg: de spelers die het hoogste risico lopen om de controle te verliezen. Een te rigide beleid duwt de digitaal onderlegden en van nature risiconemende generatie van 18 tot 24-jarigen rechtstreeks de duisternis in, ver weg van het vangnet van de zorgplicht en Cruks.

Elke speler uit deze groep die de overstap maakt, betreedt een digitale wildwest. Een wereld zonder Cruks-check, waar geen toezichthouder ingrijpt en waar hun onervarenheid hen een perfect doelwit maken voor oplichting en scams. Geniale zet van de toezichthouder. In een poging deze jongvolwassenen te redden van zichzelf, leveren we ze uit aan de wolven.

De reactie is volstrekt logisch. Stel je voor: je bent 20 jaar, volwassen volgens de wet, en je wilt voor je plezier een gokje wagen met je eigen geld. Maar de overheid behandelt je als een kind en zegt: Tot hier en niet verder.

Als je bent opgegroeid met het internet en sociale media, is een alternatief waar je wel als volwassene wordt behandeld slechts een paar klikken verwijderd. Dit is geen criminele daad, maar een voorspelbare, menselijke reactie. En het zijn juist déze spelers die we binnenboord moeten houden om te zorgen dat het goed met ze gaat.

Een document vol twijfel

Wat dit rapport extra zorgwekkend maakt, is dat de Ksa zelf de positieve cijfers lijkt te wantrouwen. De gerapporteerde spelerskanalisatie van 94% wordt direct genuanceerd met de opmerking dat deze “vermoedelijk lager” ligt. De zogenaamde stijging van het aantal legale spelers wordt direct onderuitgehaald: “Vermoedelijk steeg het werkelijke aantal spelers niet zo sterk.”

De twijfel in het rapport zelf is veelzeggend. De Ksa worstelt zichtbaar met haar eigen data, omdat die niet passen in het gewenste succesverhaal. Men probeert een positief beeld te schetsen, tegen beter weten in. Maar de belangrijkste indicator laat zich niet wegpoetsen: de geldstromen kleuren dieprood.

Conclusie: Tijd voor een koerswijziging

Deze monitoringsrapportage is geen statistische update. Het is een noodsignaal dat niet genegeerd mag worden. Het bewijst dat een te restrictief beleid niet leidt tot minder gokken, maar tot minder legaal en veilig gokken. Het ondermijnt de levensvatbaarheid van de vergunde markt en saboteert de kerndoelen van de wet die het juist moet handhaven.

Het is tijd voor een eerlijke evaluatie en een drastische koerswijziging. De focus moet verschuiven van het micromanagen van de doorsnee speler naar het daadwerkelijk identificeren en helpen van de kleine groep die echt risico loopt. Een concurrerend en aantrekkelijk legaal aanbod is geen bedreiging, maar de enige effectieve dam tegen de illegaliteit.

Als we op de huidige weg doorgaan, zal de volgende rapportage een nog groter illegaal circuit laten zien en zal de legale markt verder verschrompelen tot een irrelevant nicheproduct. Dan is de Wet Koa niet alleen mislukt, maar heeft ze het tegenovergestelde bereikt van wat ze ooit beloofde.

De missie om de speler te beschermen, is veranderd in een beleid dat hem in gevaar brengt. De rekening van overregulering is gepresenteerd. En hij is hoger dan wie dan ook had durven vrezen.